Wspieranie innowacyjności i przedsiębiorczości
27.02.2013

Wspieranie innowacyjności i przedsiębiorczości.

(dr inż. Adam Świda)

Regionalne wspieranie przedsiębiorczości i innowacyjności odbywa się na wielu płaszczyznach. Zajmują się tym lokalne samorządy oraz miejscowe uczelnie. Organizacje te udzielają pomocy przedsiębiorcom samodzielnie, jak i poprzez realizacje  wspólnych przedsięwzięć. We Wrocławiu przykładem samodzielnych uczelnianych działań są akademickie inkubatory przedsiębiorczości, które zostały powołane przez większość głównych wrocławskich uczelni. Wspólnym przedsięwzięciem lokalnego samorządu, trzech wrocławskich uczelni (Uniwersytet Wrocławski, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy) oraz kilku innych organizacji jest Wrocławski Park Technologiczny. Natomiast Wrocławski Park Przemysłowy powstał dzięki zaangażowaniu Władz Miasta Wrocławia oraz firm już istniejących  na terenie parku.

Te przykłady reprezentują typowe formy wsparcia dla działań przedsiębiorczych i innowacyjnych. Jednak ich oferta jest zróżnicowana. Akademickie inkubatory przedsiębiorczości znakomicie ułatwiają rozpoczęcie działalności gospodarczej. Ich oferta skierowana jest do studentów lub pracowników naukowych mających pomysł na biznes. Inkubator oferuje pomieszczenia, wsparcie księgowe i prawne – czyli wszystko to, co jest potrzebne małym firmom znajdującym się w pierwszych fazach cyklu życia organizacji. Park Technologiczny oferuje to samo co inkubator plus dostarcza infrastrukturę laboratoryjną niezbędną przy wprowadzaniu
i realizacji  przez przedsiębiorców nowych innowacyjnych technologii. Ponadto ułatwia transfer takich technologii.

Wrocławski Park Przemysłowy oferuje infrastrukturę odpowiednią dla dużych firm przemysłowych.

Dla porównania z naszym regionem wybrano dwa regiony.

Region pierwszy, reprezentujący „stary” kraj UE, to miasto Stafford w Wielkiej Brytanii.

Region drugi to miasto Brasov, reprezentujące „nowy” kraj UE - Rumunię.

Stafford należy do regionu West Midlands. Usytuowane jest w pobliżu Stoke on Trent, które jest utożsamiane z początkiem rewolucji przemysłowej
w Anglii (pierwsza linia kolejowa, przemysł ceramiczny, wydobycie węgla).
W ostatnich dekadach region ten podlegał zmianom. Rządy Margaret Thatcher doprowadziły do likwidacji lokalnych kopalń węgla kamiennego. Przemysł ceramiczny w większości przypadków nie wytrzymał konkurencji z gorszą jakościowo, ale tańszą ceramika chińską. Pomimo, iż Wielka Brytania jawi się jako kraj zamożny, akurat w tym regionie problemów nie brakowało. Deindustrializacja
oraz związane z tym procesem problemy wymagały podjęcia śmiałych
i zdecydowanych działań  Pierwszym znaczącym działaniem władz regionu było powołanie w roku 1992 Uniwersytetu w Stafford. Jego misją od samego początku było: „Wsparcie lokalnego biznesu oraz pomoc lokalnej społeczności w radzeniu sobie i  przygotowanie do wyzwań jakie niesie przyszłość”. Uniwersytet w Stafford realizuję tę misję w stu procentach. Studiuje tu około 16 tysięcy studentów. Podstawowe kierunki to ekonomia oraz studia artystyczne. Uniwersytet współpracuje z lokalnym przemysłem oraz prowadzi tzw. „kreatywną wieś” (creative village). Jest to ciekawa inicjatywa polegająca na stworzeniu elastycznej przestrzeni produkcyjnej dla ludzi szukających „kreatywnej pracy” w „kreatywnych sektorach”[1]. Najbardziej znaczącą firmą mającą siedzibę na terenie „kreatywnej wioski” jest firma „Flux” znana z produkcji ekskluzywnej, ręcznie zdobionej ceramiki. Co ciekawe, zatrudnienie w niej znajdują studenci i profesorowie kierunków artystycznych uniwersytetu, którzy w ramach zajęć praktycznych (wynikających z programu studiów)  pracują  przy ręcznych zdobieniach ceramiki. Firmy ceramiczne, które na tym terenie przetrwały,
 z powodzeniem stosują strategię zróżnicowania i dlatego na lokalnym rynku jest popyt na kreatywnych pracowników.

Odpowiednikiem naszych akademickich inkubatorów jest prowadzona przez Uniwersytet w Stafford tzw. „wioska biznesu” (business village). Jest to miejsce gdzie małe firmy mogą wynająć lokal (Internet plus media) i prowadzić działalność gospodarczą. Firmy mogą tu liczyć  na wsparcie prawne i księgowe.

Instytucja mającą „miejski” rodowód jest The North Staffordshire Chamber of Commerce and Industry. Reprezentuje ona interesy lokalnego biznesu od ponad dwustu lat. Zadaniem jej jest wspieranie lokalnej przedsiębiorczości. Należy do niej 950 członków reprezentujących wszystkie sektory. Członkostwo w tej organizacji przynosi dla członków wielorakie profity, takie jak:

• porady prawne,
• oszczędności (sięgające tysięcy funtów)  wynikające z niższych stawek za media,
• zapewnienie podstawowej opieki medycznej oraz ubezpieczenia medyczne,
• publikacje w czasopismach branżowych,
• upusty za parkowanie na lokalnym  lotnisku ( 40%),
• wsparcie w nawiązywaniu kontaktów międzynarodowych – ułatwienia
   w eksporcie,
• tłumaczenie ofert,
• nagrody przyznawane przez North Staffordshire Chamber,
• specjalistyczne szkolenia produkcyjne  (manufacturing group).

Niewątpliwie rozwiązania z Wielkiej Brytanii mogą stanowić wzorzec dla naszego regionu. Przede wszystkim nie widać tu zrujnowanych terenów postindustrialnych. Zostały one zrekultywowane albo poddano je rewitalizacji
i służą innym celom. Po dawnych kopalniach węgla kamiennego, których było
w tej okolicy kilkanaście, nie ma nawet śladu (zostawiono tylko jedną, ponieważ organizowano w niej muzeum). Dbałość o krajobraz jest czymś, co traktuję się tu bardzo poważnie.

            Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w Brasov’ie. To rumuńskie miasto ma bogate tradycje przemysłowe. Gwałtowny rozwój przemysłu nastąpił po
II wojnie światowej. Była tu wielka fabryka traktorów, fabryka silników spalinowych do lokomotyw, zakłady zbrojeniowe i wiele innych firm należących głównie do sektora metalowego i motoryzacyjnego. Obecnie zakłady te nie istnieją, są tam tylko ich zrujnowane pozostałości. Lokalne władze nie mają pomysłu, co należy zrobić z postindustrialnymi terenami w mieście. Odwrotnie niż w Anglii i Polsce, ziemia nie jest tu droga, więc nowe inwestycje lokują się na nowych terenach, do których jest doprowadzona infrastruktura komunikacyjna oraz media. Miasto Brasov powołało w 2005 roku Brasov Metropolian Agency, która ma za zadanie:

• rozwijanie, wspieranie oraz finansowanie projektów rozwojowych służących lokalnej społeczności,
• zapewnienie wsparcia technicznego dla rozwoju lokalnego oraz inwestycji,
• realizacja strategii rozwoju zgodnej z regionalnym planem rozwoju.

Jednym zadań agencji jest zarządzanie parkami przemysłowymi. W chwili obecnej Agencja zarządza pięcioma parkami przemysłowymi, które ulokowane są na terenie aglomeracji Brasov (tab.1)

Tabela 1. Parki przemysłowe w aglomeracji Brasov

Źródło: opracowanie własne

Firmy w tych parkach reprezentuję takie sektory jak:

• motoryzacja i części samochodowe,
• automatyka przemysłowa,
• narzędzia,
• filtry ceramiczne,

• fotoogniwa.

Parki na terenie aglomeracji są dobrze skomunikowane. Widoczna jest duża podaż terenów pod inwestycje. Z jednej strony jest to korzystne - łatwo pozyskać atrakcyjne lokacje. Jednak z drugiej strony, pojawia się problem z zagospodarowaniem terenów postindustrialnych. Znaczną część Brasov’a stanowią zrujnowane pozostałości dawnych zakładów. Jest to niekorzystne ze względów wizualnych, bowiem miasto, z wieloma średniowiecznymi zabytkami, od południa przylega do wysokich masywów górskich i ma niemal alpejski charakter.

Oceniając  te trzy regiony najlepiej wypada region brytyjski. Tam triada  - business, uczelnia, jednostka samorządowa -  działa wzorcowo. Uczestnicy triady współpracują ze sobą ściśle, znają swoje potrzeby dzięki temu osiągają znaczna synergię. Wrocław jest na właściwej drodze, jednak potrzebna jest lepsza koordynacja, wzajemne rozumienie potrzeb między uczelnią, samorządem
a biznesem. Region rumuński dopiero zaczyna się dostosowywać do standardów  UE. Do jego atutów zaliczyć należy dynamiczny rozwój oraz dostępność terenów pod inwestycje.

« powrót