O projekcie Przedsiębiorczość akademicka Raporty i publikacje Artykuły Aktualności i ogłoszenia Szukaj inwestora 112 dla innowacji Kontakt
Artykuły

Zachowania przedsiębiorcze - źródła, motywacje, decyzje.
28.08.2013

 

(mgr Ewa Przedmojska)

 

 

Zachowania przedsiębiorcze - źródła, motywacje, decyzje.

 

 

Dla potrzeb niniejszego artykułu warto spojrzeć na zachowania przedsiębiorcze w kontekście: 

a) inicjatywy w podejmowaniu działań o różnorodnym, twórczym charakterze oraz zdolnością do samodzielnego zadbania o własny byt;

b) jako gotowość do podejmowania "niechcianych" wyborów, decyzji wymagających od decydenta trudu zmierzenia się z konsekwencjami; 

c) jako minimalizacja myślenia o nie podejmowaniu żadnych działań w obawie, że to, co chcemy zrealizować i tak się nie uda;

d) każda porażka jest miarą sukcesu - jak wyciągnąć wnioski z nieudanej próby i przekształcić je w siłę do kolejnego działania.

 

Powyższe podejście pokazuje praktyczną stronę zachowań przedsiębiorczych, które docelowo mają zobrazować, jakie są źródła kształtowania postaw i uczenia bycia przedsiębiorczym, jakie motywacje kierują pewnymi grupami ludzi w celu samodzielnego zadbania o własny byt oraz jakie decyzje podejmują, aby zrealizować swoje plany, szczególnie jeśli chodzi zapewnienie kapitału na start.

Patrząc na źródła zachowań przedsiębiorczych, spójrzmy na te, które wiążą się z życiem codziennym. 

Na początek można przyjąć, że pierwszych zachowań przedsiębiorczych uczymy się w domu jako dzieci, kiedy rodzice przydzielają nam kieszonkowe, przerzucając na nas odpowiedzialność za ich wykorzystanie. I jeśli są w tym konsekwentni, to jest to jeden z podstawowych sposobów, dzięki któremu mogą nas nauczyć gospodarować pieniędzmi, tłumacząc podstawy matematyki, kosztów, oszczędności i ucząc brania odpowiedzialności za podjęte decyzje. Jest to poziom podstawowy, niezwykle ważny i przydatny w kształtowaniu zachowań przedsiębiorczych, gdyż jako dzieci szybko wyciągamy wnioski i każda kolejna decyzja jest przemyślana i na pewno pozwalająca lub zbliżająca do upragnionego celu - zakupu wymarzonej rzeczy, wyjazdu na wycieczkę itp. 

Kolejnym źródłem uczenia zachowań przedsiębiorczych są wszelkiego rodzaju programy realizowane od wieku przedszkolnego, po studentów i osoby aktywne zawodowo.

Programy te mają na celu uświadomienie, jakimi narzędziami mogą dysponować ich odbiorcy, zawierają część edukacyjną z zakresu ekonomii, przepisów prawa, gospodarki oraz uczą jak przygotować biznes plan, szukać nisz rynkowych itp.

Dla przykładu: dzieci w wieku przedszkolnym uczą się podstawowych zagadnień ekonomii w oparciu o dopasowane do ich rozwoju narzędzia. Już na tym etapie przygotowuje się je do samodzielnego myślenia, zmierzenia się z pewnymi problemami, szukaniem niestandardowych rozwiązań.

Przykładem może być Program „Edukacja przedsiębiorczości”: Projekt „Przedsiębiorczy przedszkolak”[1] realizowany we Wrocławiu. Zawiera on specjalnie przygotowane konspekty zajęć dla dzieci od lat 4, zakres pomocy dydaktycznych oraz propozycje zabaw i zagadek. Projekt zawiera edukację finansową, językową, matematyczną oraz społeczną, wykorzystując zajęcia plastyczne i muzyczne. Główną postacią projektu jest „Krasnal Złotóweczka”[2]

Programy dla studentów mają bardzo szeroki zakres: od praktyk w firmach poszukujących i chcących kształcić praktycznie specjalistów w celu późniejszego zatrudnienia, przez inkubatory przedsiębiorczości, które wspierają osoby chcące założyć własną firmę w oparciu o nisze rynkowe w regionie czy też programy zachęcające do samozatrudnienia.

Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości[3], Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Politechniki Wrocławskiej[4] – są to przykłady organizacji, które wspierają społeczność akademicką w: kształceniu przedsiębiorczości poprzez gry i symulacje biznesowe, w uzyskaniu pomocy prawnej i księgowo – podatkowej dla zakładających swoją firmę i/lub już prowadzących poprzez organizację bezpłatnych konsultacji, utrzymaniu zaangażowania i motywacji w realizacji własnych pomysłów dzięki sesjom coachingowym.

Każdy z programów na ma celu dostarczenie wiedzy oraz narzędzi, z jakich może skorzystać beneficjent. Nic jednak nie stanie się bez jego zaangażowania i inicjatywy, dlatego tak ważna jest motywacja i chęć działania. 

 

Do najpopularniejszych motywów pobudzających do zachowań przedsiębiorczych bazując na to, co pokazuje rynek są:

  • połączenie pasji i zarobkowania - np.firmy skupiające się na usługach, często związanych z posiadanym zawodem/umiejętnościami - fotograf, krawcowa, muzyk, grafik komputerowy itp. Osoby te łączą swoje pasje i umiejętności/talenty z prowadzeniem firmy i możliwością samodzielnego finansowania i zabezpieczenia swoich potrzeb.

Odzwierciedleniem tego typu przedsięwzięć jest wprowadzanie na rynek piw niszowych, które były odważnym eksperymentem dla ich właścicieli i jak się okazało z pozytywnym efektem.:

„Mój, pod nazwą Armagedon 2012, zakończył się sukcesem. I to niemałym, biorąc pod uwagę fakt, że w reklamę nie zainwestowano ani złotówki. Cała promocja była oparta na komunikatach prasowych i serwisach internetowych – przyznaje Marek Wyciślok, właściciel firmy Górna Półka Skład Alkoholi, która, prócz Armagedonu 2012, wyprodukowała piwa Horse Power i Ustrońskie. Kilkudziesięciosekundowy spot zamieszczony w serwisach YouTube.com, Jomonster.org i Nautilus.org.pl w ciągu kilku tygodni obejrzało 8 tys. użytkowników. Dzięki temu w pół roku Wyciślokowi udało się sprzedać 6 tys. butelek.”[5]

Po godzinach piwo warzą także właściciele pierwszego w Polsce browaru rzemieślniczego. Założony w 2012 roku w Natolinie Artezan jest własnością trzech miłośników piwa i piwowarstwa. Dariusz Doroszkiewicz jest z zawodu technologiem żywności, wcześniej pracował jako piwowar w browarze restauracyjnym. Jacek Materski z wykształcenia jest chemikiem, a pracuje jako handlowiec. Z kolei Piotr Wypych jest informatykiem i prowadzi własną firmę.

- Wszyscy wcześniej robiliśmy piwo w domu. A że było coraz lepsze i robiliśmy go coraz więcej, postanowiliśmy je sprzedawać. Bez uprawnień jest to niedozwolone, więc otworzyliśmy browar rzemieślniczy. Dzięki temu dystrybucja jest w pełni legalna – mówi Piotr Wypych. W Artezanie miesięcznie powstaje 3 tys. litrów piwa. To oznacza, że przez 32 lata zostałoby w nim uwarzone tyle złocistego napoju, ile w Żywcu robi się w… jeden dzień.’’[6]

Obydwa przykłady obrazują, że liczy się pomysł na biznes oraz ciężka praca i odwaga w podejmowaniu wyzwań. Ważne, aby umieć dotrzeć do rynku odbiorców nowego produktu. Okazuje się, że Internet jest jedną z wiodących dróg do Klienta.

  • niezależność i bycie szefem dla siebie - tego typu motywacja pojawia się u osób, które mają doświadczenie w firmach i chcą zarządzać samym sobą, szukają możliwości wykorzystania umiejętności, wiedzy i doświadczenia i/lub często dokonują znaczącego przekwalifikowania zawodowego skupiając się na obszarach, które dotychczas były dalekie od dotychczasowej drogi zawodowej, np.: agroturystyka z innowacyjnym podejściem do klienta, pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych itp.

Chęć prowadzenia własnego biznesu, z własnym pomysłem jest nie tylko domeną młodych ludzi, ale dotyczy to także w dużej mierze ludzi dojrzałych zawodowo, często o korzeniach korporacyjnych.

’’Okazuje się, że to właśnie osoby, które mają już doświadczenie zawodowe, są najlepszymi kandydatami na pomysłodawców i właścicieli nowych firm. Dzięki latom praktyki i obserwacjom zdobytym w dużych firmach wiedzą jak najlepiej organizować pracę lub jakich błędów unikać. Posiadają samodyscyplinę, wiedzę na temat rynku, a co najważniejsze – kontakty w branży. Wiedza biznesowa doświadczonego pracownika jest diametralnie inna od spojrzenia młodego człowieka rozpoczynającego karierę. Ten pierwszy patrzy na startup jak na poważny biznes. Przede wszystkim dlatego, że ryzykuje znacznie więcej: jako osoba, która często ma na głowie kredyt, rodzinę i inne zobowiązania, nie może sobie pozwolić na porażkę. Ten drugi chce spróbować czegoś nowego, eksperymentować i znaleźć swoje miejsce na rynku.’’[7]

  • realizacja własnych pomysłów na życie - poszukiwanie niszowych rozwiązań na realizację własnego biznesu, w oparciu o wynalazki, produkty, które mają zrewolucjonizować rynek konsumenta, często osoby z tej grupy biorą udział w konkursach dla innowatorów. 

Przykładem tego typu działań może być tzw. „smart biznes”, często rodzi się on z potrzeb na usługi w dużych miastach. Przykładem tego typu usług jest „Wrocławski Rower Miejski”, mobilni opiekunowie zwierząt domowych – wynajmowanych na godziny.

„I tak pojawia się pole do działania dla wszystkich przedsiębiorczych, którzy właśnie w mieście i jego mieszkańcach widzą potencjał dla robienia biznesu. Najlepiej takiego smart, ułatwiającego codzienne funkcjonowanie. Co ważne mieszczanie przywykli już, że nic nie jest za darmo. Wręcz przeciwnie, wszystko – od biletów autobusowych po wywóz śmieci – wciąż drożeje. Dlatego są gotowi płacić za usługi dodane. Stali się całkiem nowym segmentem konsumentów.”[8]

  • kontynuacja rodzinnego biznesu –  ta forma wymaga często zachowań przedsiębiorczych skupiających się na pogodzeniu lat doświadczeń z innowacyjnym podejściem do oczekiwań rynku. Decyzje podejmowane w tym przypadku to walka z   trudnym rynkiem konkurencji.

Ilustrują to piekarnie rodzinne vs pieczywo z hipermarketów, czy też  przekształcenie popularnego sklepu osiedlowego w sklep specjalizujący się w żywność przywożoną bezpośrednio od lokalnych, drobnych producentów: warzyw, owoców, przetworów wędliniarskich, nabiałowych.

Ciekawym przykładem pozyskiwania funduszy przy jednoczesnym kształtowaniu swoich działań przedsiębiorczych jest „finansowanie społecznościowe”[9] z języka angielskiego znane jako crowdfundig - forma finansowania różnego rodzaju projektów przez społeczności, które są wokół tych projektów zorganizowane. Przedsięwzięcie jest w takim przypadku finansowane poprzez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat dokonywanych przez osoby zainteresowane projektem. Upowszechnienie się Internetu pozwala na łatwe informowanie o projektach i tworzenie wokół nich społeczności, co przyczyniło się do rozwoju zjawiska crowdfundingu. Określenie to jest zwykle używane w odniesieniu do zbiórek prowadzonych na stworzonych w tym celu platformach internetowych, rzadziej także przy pomocy serwisów społecznościowych lub blogów[10]. Jest to współczesna forma mecenatu.

Jednym z najciekawszych przedsięwzięć finansowania społecznościowego można uznać portal kickstarter.com, za pomocą którego sfinansowano 20 tys. projektów innowatorów bez kapitału.

Najbardziej powszechnym projektem jest pomysł Erica Migicovsky, który zaproponował swoim odbiorcom połączenie zegarka ze smartfonem. Swoich darczyńców poprosił o zrzutkę w wysokości 100 tys. dolarów; nie miał jeszcze aktywnego prototypu, więc raczej sprzedał ideę (w formie filmiku), która okazała się dla niego sukcesem, ponieważ w dwie godziny zebrał owe 100 tys. dolarów, po upływie doby miał już milion, a po miesiącu 10 milionów. To, w jaki sposób autor pomysłu zebrał pieniądze na zrealizowanie swojego innowacyjnego pomysłu - połączenie zegarka ze smartfonem pod nazwą Pabble - rozpoczęło inne spojrzenie na biznes realizowany za pomocą crowdfundingu.[11]

W Polsce ten typ mecenatu ma swoje odzwierciedlenie m.in. w obszarze wspierania młodych solistów, zespołów, którzy dzięki zbiórce mogą nagrać swoje debiutanckie płyty.

Do typowych crowdfundingowych serwisów w Polsce można zaliczyć: MegaTotal.pl, Wspieramkulture.pl, PolakPotrafi.pl, gdzie łącznie zorganizowano 700 akcji, w której wzięło 20 tys. internatów, wpłacając średnio od 80 do 100 zł.[12]

Bazując na zawartych w artykule przykładach można odnieść wrażenie, że osiągnięcie pożądanych zachowań przedsiębiorczych jest proste. Nic bardziej mylnego: za każdym wymienionym sukcesem kryje się wiele godzin pracy, stresu, porażek. Każde niepowodzenie niesie za sobą nie tylko konsekwencje finansowe, ale przede wszystkim obawę przed podjęciem kolejnej próby.

Zgodnie z przyjętą definicją zachowanie przedsiębiorcze to przede wszystkim twórczość i inicjatywna połączona z heroiczną wytrwałością. Np. marka „nadgryzionego jabłka” (Apple) była poddana „brzytwie rzeczywistości” i wiele lat minęło aby stała się symbolem innowacji i prestiżu, a jej twórca Steve Jobs nie ukończył studiów. To fakt, który często jest przytaczany ze względu na to, że nie zawsze ukończenie studiów gwarantuje sukces i możliwość połączenia pracy z pasją.


 

 

 

 

« powrót

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Copyright © 2012 SPINQBATOR ZDOLNEGO ŚLĄSKA
strony internetowe Wałbrzych HM sp. z o.o. www.hm.pl | hosting www.hb.pl